foto1
foto1
foto1
foto1
foto1
Στη δική μας πόλη, αν δείτε τι έμεινε από την παλιά εποχή, το κτήριο του 1ου Γυμνασίου της Καβάλας ξεχωρίζει.

Το σχολείο μας

KTIRIO EX 012Από το Google Earth

googlestrΑπό το Google Street View

Σύνδεση

Συνδεδεμένοι Χρήστες

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 7 guests και κανένα μέλος

ScreenHunter 777 Jan. 19 20.03 Ο Σ.Δ.Ε. του 1ου Γυμνασίου Καβάλας στα πλαίσια της προσπάθειάς του για καλύτερη επικοινωνία με τους γονείς και κηδεμόνες, αποφάσισε να δημοσιεύει στη σχολική ιστοσελίδα άρθρα σχετικά με τη μαθητική ζωή και τις ιδιαιτερότητες της εφηβικής ηλικίας ώστε να βοηθήσει το οικογενειακό περιβάλλον στην καλύτερη συνεργασία με το σχολείο.

 

Συνεργασία σχολείου με την Οικογένεια

            Η αντιμετώπιση της προβληματικής συμπεριφοράς στο σχολείο δεν είναι μόνο υπόθεση των εκπαιδευτικών αλλά και των γονιών. Όσο πληρέστερα ενημερωμένος είναι ο γονιός για τη συμπεριφορά του παιδιοου στο σχολείο τόσο καλύτερα αντιμετωπίζονται τα προβλήματα των ανεπιθύμητων συμπεριφορών των μαθητών και αυτό είναι πάντα προς όφελος του μαθητή και ποτέ σε βάρος του. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό, να υπάρχει συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικού και γονιών ώστε να επιτευχθεί ο κοινός στόχος, ο οποίος δεν είναι άλλος από το να αναπτύξουν τα παιδιά όλες τις δυνατότητές τους. Η επικοινωνία του εκπαιδευτικού είναι ζωτικής σημασίας για τη συνεχή ενημέρωση των γονέων σχετικά με την πρόοδο και την συμπεριφορά των παιδιών τους στο σχολείο και την εισήγηση αποτελεσματικών μεθόδων αντιμετώπισης. Αντίστοιχα είναι εξίσου σημαντικό και για τους εκπαιδευτικούς να ενημερώνονται για τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει το παιδί στην εξωσχολική του ζωή τα όποια αποτελούν πηγή άγχους και αγωνίας στη ζωή του καθώς και για το ψυχολογικό κλίμα που επικρατεί στο σπίτι, πάντα σεβόμενοι την ιδιωτικότητα της κάθε οικογένειας. Είναι λοιπόν, καθοριστικής σημασίας, η συνεργασία των εκπαιδευτικών με τους γονείς. Συναντήσεις γνωριμίας πριν καν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα, και στη συνέχεια τακτική επικοινωνία με την οικογένεια για συνεργασία με ειλικρινή πρόθεση και ενδιαφέρον από τον εκπαιδευτικό ώστε να προσφέρει βοήθεια και αντίστροφα. Τέτοιες ενέργειες παίζουν αποφασιστικό ρόλο για την αλλαγή ή εξάλειψη της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς των μαθητών. Η τεχνική αυτή, της συνεργασίας με την οικογένεια, παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα γιατί οι γονείς έχουν στα χέρια τους πολύ περισσότερες και ενδιαφέρουσες ανταμοιβές και προνόμια από αυτά που μπορεί να διαθέτει ένας εκπαιδευτικός και έτσι μπορούν πιο αποτελεσματικά να προχωρήσουν σε διορθωτικές ενέργειες σχετικά με οποιαδήποτε συμπεριφορά του έφηβου επιτυγχάνοντας έτσι στόχους οι οποίοι είναι κοινοί για γονείς και εκπαιδευτικούς.

     Πηγές: Στοιχεία για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από τις σελίδες Ε.Π.Ι.Ψ.Υ. και ΑΛΦΑΒΗΤΑ

 

Διαδίκτυο: Εθισμός, πρόληψη και τρόποι αντιμετώπισης

Αναμφισβήτητα η χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση αλλά και την καθημερινή κοινωνική μας ζωή έχει κάνει την τεχνολογία μέρος της ζωής μας. Νύχτα-μέρα «αγκαλιά» με τον υπολογιστή είναι όλο και περισσότερα παιδιά στη χώρα μας. Αυτό έχει συνέπειες στην κοινωνική τους ζωή και την ατομική τους κατάσταση. Σε σχετικές έρευνες, ένα παιδί 13 ετών απάντησε πως "αν μου πάρεις το κινητό, μου παίρνεις ένα κομμάτι του εαυτού μου". Το Διαδίκτυο όμως δεν κρύβει μόνο γοητεία, αλλά και κινδύνους. Πρόκειται για μια εξίσου επιβλαβή και επικίνδυνη κατάσταση όπως ο εθισμός σε ουσίες . Ο λόγος λοιπόν που οι έφηβοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο είναι γιατί τους προσφέρει μια διέξοδο από την πιεστική και αγχώδη καθημερινότητα, από τα προβλήματα και τα άσχημα συναισθήματα και καταφέρνουν να χαλαρώνουν, να νιώθουν ευχάριστα και να βγαίνουν από την πραγματικότητά τους. Ακόμη το διαδίκτυο αποτελεί μια ευκαιρία να κοινωνικοποιηθούν χωρίς να κινδυνεύουν από την απόρριψη, αφού μπορούν να παρουσιάσουν ό,τι εικόνα του εαυτού τους επιθυμούν.
Τι σημαίνει εθισμός στο Διαδίκτυο και ποια συμπτώματα παρουσιάζουν τα παιδιά;
Ένα άτομο ή παιδί το οποίο είναι εθισμένο στο διαδίκτυο τις περισσότερες φορές εμφανίζει τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Εξιδανίκευση του μέσου. Ο χρήστης θεωρεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το Διαδίκτυο το σημαντικότερο «κεφάλαιο» της καθημερινότητάς του.
• Ανοχή. Το άτομο χρειάζεται σταδιακά όλο και περισσότερες ώρες χρήσης του υπολογιστή ώστε να νιώθει ευχαρίστηση.
• Σύγκρουση. Ενώ το παιδί αισθάνεται ότι έχει πρόβλημα, δεν μπορεί να κάνει κάτι για να περιορίσει τη χρήση του υπολογιστή.

 

Προειδοποιητικά σημάδια - συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς

• Το παιδί ασχολείται συνεχώς με το διαδίκτυο ή με δραστηριότητες σχετικές με αυτό, παραμελώντας συχνά τις υποχρεώσεις του στο σπίτι και στο σχολείο.
• Το παιδί ξεχνιέται συχνά στον υπολογιστή και δεν έχει συναίσθηση του χρόνου που
αναλώνει σε αυτόν.
• Προτιμά τα παιχνίδια στο διαδίκτυο, από το να συναντά φίλους του, με αποτέλεσμα να απομονώνεται.
• Πέφτει η απόδοση του στο σχολείο.
• Το διαδίκτυο το απασχολεί ακόμα και την ώρα που τρώτε ή την ώρα που διαβάζει.
• Αντιδρά πολύ νευρικά θυμωμένα ή επιθετικά όταν κάποιος το διακόπτει από το παιχνίδι ή από τη συζήτηση που είχε online.
• Ξενυχτά συχνά για να μένει συνδεδεμένος / συνδεδεμένη στο διαδίκτυο.
• Λέει συχνά «καλά, θα παίξω μόνο ένα λεπτό ακόμη». .
• Δείχνει άγχος, ανησυχία, εξάρσεις θυμού ή βίας ή καταθλιπτική συμπεριφορά όταν δεν παίζει στο διαδίκτυο.
Επιπτώσεις που μπορεί να έχει το διαδίκτυο στο παιδί
Όλα αυτά έχουν, όπως είναι επόμενο, σοβαρές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου. Μειώνεται ο χρόνος που περνάει ο έφηβος με την οικογένειά του, περιορίζονται τα χόμπι και οι κοινωνικές συναναστροφές του, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης παχυσαρκίας, μυοσκελετικών προβλημάτων και οφθαλμικών παθήσεων λόγω των πολλών ωρών- ακινησίας- μπροστά στην οθόνη. Παράλληλα, οι εθισμένοι στο Διαδίκτυο νεαροί παραμελούν τη σωματική τους υγιεινή, ενώ κάνουν πολλές απουσίες στο σχολείο με αποτέλεσμα ακόμη και να χάνουν την σχολική χρονιά.
Δεν είναι ανάγκη, όμως, να φθάσουν τα πράγματα σε αυτά τα άκρα. Υπάρχουν προειδοποιητικά καμπανάκια και οι γονείς πρέπει να έχουν ανοικτά τα αφτιά τους ώστε να τα ακούσουν. «Αν οι γονείς δουν ότι οι σχολικές επιδόσεις του παιδιού πέφτουν χωρίς να υπάρχει άλλος λόγος εκτός από τη συνεχή ενασχόληση με τον υπολογιστή, αν καταλάβουν ότι το παιδί χάνει την κοινωνικότητά του και απομονώνεται, πρέπει να αντιδράσουν, να βρουν τρόπο διαχείρισης της κατάστασης, θέτοντας ένα πλαίσιο ώστε να απομακρύνουν τον έφηβο από τη μόνιμη ασχολία του με το Διαδίκτυο», κοινωνικές συνέπειες όπως η απόσυρση από την οικογένεια και τους φίλους, καθώς και η απόσυρση από άλλα χόμπι και ενδιαφέροντα
Συμβουλές σε γονείς
Ιδιαίτερα για τους γονείς προτείνεται ο ορισμός οικογενειακών κανόνων χρήσης του υπολογιστή και του διαδικτύου, κανόνες που αφορούν και τους ίδιους τους γονείς.
• Σημαντικές στην ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων είναι η ώθηση σε κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες και η καθιέρωση οικογενειακών δραστηριοτήτων που δεν εμπεριέχουν τη χρήση υπολογιστή και διαδικτύου.
• Ο υπολογιστής θα πρέπει να τοποθετείται σε δωμάτιο κοινής χρήσης από την οικογένεια και όχι στο δωμάτιο των παιδιών.
• Μπορείτε να εγκαταστήσετε και να χρησιμοποιήσετε προγράμματα ελέγχου της πρόσβασης σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες αλλά και του χρόνου παραμονής στο ιστό. Ωστόσο, επιτρέψτε την πρόσβαση στο διαδίκτυο διότι συχνά ο αποκλεισμός οδηγεί στη μυθοποίηση, μας ενδιαφέρει ο σωστός έλεγχος και όχι η απόρριψη του διαδικτύου. Να έχουμε τοποθετήσει φίλτρα για τις επικίνδυνες ιστοσελίδες. Σε κάθε περίπτωση, χωρίς πανικό και ενοχές, μπορείτε να έρθετε σε επαφή με ειδικούς για παροχή βοήθειας και συμβουλές ώστε να προλάβουμε ή να αντιμετωπίσουμε σχετικά προβλήματα.

 Πηγές: Στοιχεία για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από τα άρθρα των: α) Μαρία Θεοφίλου, Σχολική Ψυχολόγος ,β)Σοφία Κουφοπούλου Ψυχολόγος, στο διαδύκτιο.

 

Οδηγίες προς τους μαθητές για την ασφαλή χρήση στο Διαδίκτυο οι οποίες θα μπορούσαν να δοθούν από τους γονείς στα παιδιά και επικολληθούν σε κάποιο σημείο του γραφείου τους.

► Μη δίνετε ποτέ προσωπικά σας στοιχεία και να μην αποκαλύπτετε λεπτομέρειες της προσωπικής σας ζωής σε άλλους χρήστες στο Διαδίκτυο
► Μην γνωστοποιείτε σε άγνωστους μέσω του Διαδικτύου τα στοιχεία επικοινωνίας σας (e-mail, αριθμούς τηλεφώνων) και τη διεύθυνση της κατοικίας σας ή του σχολείου σας
► Μην αποκαλύπτετε τους κωδικούς πρόσβασης (password) που χρησιμοποιείτε στις διάφορες υπηρεσίες του Διαδικτύου
► Μην επιχειρείτε συναλλαγές μέσω του Διαδικτύου για την αγορά προϊόντων και μη δίνετε ποτέ στοιχεία που αφορούν πιστωτικές κάρτες που τυχόν γνωρίζετε
► Κατά την επίσκεψη σας στους διάφορους δικτυακούς τόπους μην συμπληρώνετε φόρμες με τα παραπάνω στοιχεία όταν σας ζητούνται.
► Μην στέλνετε υλικό από τον δικό σας υπολογιστή (φωτογραφίες, μουσική).Να έχετε υπόψη σας ότι τα προϊόντα της πνευματικής δημιουργίας (Μουσική, Λογοτεχνία, Κινηματογράφος, Video κλπ)προστατεύονται από τους νόμους και η διανομή τους μέσω του Διαδικτύου είναι παράνομη πράξη.
► Το ίδιο παράνομη πράξη θεωρείται και η διακίνηση προγραμμάτων υπολογιστών (Software) εκτός αν ανήκουν στην κατηγορία του Ελεύθερου Λογισμικού. Σε κάθε περίπτωση διαβάστε ή συμβουλευτείτε τους μεγαλύτερους σε σχέση με τους όρους χρήσης και αν επιτρέπεται η ελεύθερη διακίνηση του.
► Μην χρησιμοποιείτε άκριτα οποιοδήποτε πρόγραμμα βρίσκετε στο Διαδίκτυο. Δεν είναι όλα τα προγράμματα ασφαλή ακόμα και αν εμφανίζονται ως παιχνίδια (ίσως περιέχουν προγράμματα Δούρειους Ίππους που μπορεί να βλάψουν τον υπολογιστή σας)
► Μην ανοίγετε e-mail από άγνωστους αποστολείς με περίεργα θέματα (subject) ή χωρίς θέμα. Είναι πολύ πιθανό να περιέχουν ιούς. Προσοχή στα επισυναπτόμενα αρχεία. Πολλά απ' αυτά είναι ιοί ή Δούρειοι Ίπποι και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στον υπολογιστή σας.
► Να συζητάτε με τους δασκάλους σας, τους γονείς σας και με πρόσωπα που έχετε εμπιστοσύνη για τις δραστηριότητές σας στο Διαδίκτυο, ιδιαίτερα αν αντιμετωπίσετε οτιδήποτε περίεργο ή ασυνήθιστο
► Να είστε επιφυλακτικοί να αποδεχτείτε ό,τι διαβάζετε στο Διαδίκτυο ή ό,τι σας λένε οι άλλοι χρήστες του, πριν το υποβάλετε στην κρίση σας.

            

 

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

       Το σοβαρότερο πρόβλημα για τη σχολική ζωή των παιδιών είναι κατά γενική ομολογία ο σχολικός εκφοβισμός, υπάρχουν ωστόσο κάποιες θεωρίες που υποστηρίζουν ότι η σχολική επιθετικότητα αποτελεί μια φυσική διαδικασία στην ανάπτυξη του παιδιού και ότι ιδιαίτερα τα αγόρια, μέσω αυτής, προετοιμάζονται για την ενήλικη ζωή, αυτές οι απόψεις αντιμετωπίζονται πια ως ανυπόστατες, αβάσιμες και επικίνδυνες για την ομαλή κοινωνική ένταξη του παιδιού. Το πρόβλημα υπήρχε από την αρχή της μαζικής εκπαίδευσης, αλλά πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις την εποχή της παγκοσμιοποίησης και ιδιαίτερα μετά την μετατροπή του εκπαιδευτικού μας συστήματος σε πολυπολιτισμικό. Το σχολείο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας και όταν η κοινωνία “νοσεί”, θα “νοσεί” και το σχολείο. Με τον όρο σχολικός εκφοβισμός, γνωστός στη διεθνή επιστημονική ορολογία ως bullying, εννοείται η επαναλαμβανόμενη και εσκεμμένη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή παιδιών παρόμοιας ηλικίας, με σκοπό την πρόκληση πόνου και αναστάτωσης. Αποτελεί μία κατάχρηση εξουσίας και εμπεριέχει ανισότητα στη δύναμη αντικειμενική (π.χ. σωματική) ή αντιληπτή (π.χ. προσωπικότητα). Ωστόσο, ο σχολικός εκφοβισμός δεν θα πρέπει να συγχέεται με τις περιπτώσεις όπου τα παιδιά κάνουν αστεία μεταξύ τους διασκεδάζοντας και οι δύο αληθινά.

Η βία μεταξύ των μαθητών μπορεί να πάρει τις εξής μορφές:

α) σωματική (σπρωξίματα, κλωτσιές, μπουνιές, χαστούκια, τράβηγμα μαλλιών κ.τ.λ.)

β) συναισθηματική (σκόπιμη απομόνωση του παιδιού, να λερώνουν, να κρύβουν, να καταστρέφουν τα πράγματά του, να το εκβιάζουν για χρήματα, να το απειλούν κ.τ.λ.)

γ) λεκτική (κοροϊδία, βρίσιμο, σαρκασμός, ειρωνεία, διάδοση ψευδούς φήμης, χειρονομίες, συκοφαντικά γκράφιτι κ.τ.λ.)

δ) σεξουαλική (ανεπιθύμητο άγγιγμα, απειλές, προσβλητικά μηνύματα, χυδαία γράμματα και εικόνες, πειράγματα κ.τ.λ..) και

ε) ηλεκτρονική (χρήση διαδικτύου, email, chatroom, και κινητών με προσβλητικό και απειλητικό περιεχόμενο. Στην διεθνή επιστημονική ορολογία το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως cyberbullying).

Πώς αναγνωρίζουμε το παιδί που έχει πέσει θύμα bullying

     Ένα παιδί που έχει δεχθεί σχολικό εκφοβισμό συνήθως επιστρέφει σπίτι πεινασμένο, με σχισμένα ρούχα, κατεστραμμένα βιβλία, του λείπουν πράγματα, ζητά ή κλέβει χρήματα (για να τα δώσει στον εκφοβιστή). Έχει ανεξήγητα χτυπήματα και δίνει παράξενες εξηγήσεις για αυτά. Γίνεται αδικαιολόγητα επιθετικό στο σπίτι και παράλογο. Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή το email του και τρομάζει όταν λαμβάνει μηνύματα. Δεν θέλει να περπατήσει μόνο στο σχολείο κι εκλιπαρεί να το συνοδεύσουν οι γονείς του. Πολλές φορές δεν επιθυμεί να πάει καθόλου στο σχολείο και κάνει κοπάνες. Δείχνει ανήσυχο και χάνει την αυτοπεποίθησή του. Αρχίζει να τραυλίζει. Σταματά να τρώει. Κλαίει πριν κοιμηθεί ή έχει εφιάλτες. Απειλεί με αυτοκτονία. Μειώνεται η σχολική του επίδοση.

Πως μπορούν, όμως, οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους που έχει δεχθεί σχολική βία;

       Πρώτα από όλα, είναι σημαντικό να μιλάνε καθημερινά μαζί του, να το ρωτάνε για το πώς πέρασε στο σχολείο. Τα παιδιά συνήθως ντρέπονται και κρατούν τον εκφοβισμό κρυφό από τους ενήλικες. Για αυτό, οφείλουν να τα ενισχύουν να τους αναφέρουν ό,τι συμβαίνει στο σχολείο και να παρατηρούν μήπως εμφανίσουν κάποιο από τα παραπάνω σημάδια. Ακόμη, να τονώσουν την αυτοπεποίθηση τους και να τους διδάξουν να λένε δυνατά “ΣΤΑΜΑΤΑ” ή “ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ” και να φεύγουν. Επιπλέον, να τα εκπαιδεύσουν στην σωστή χρήση του κινητού και του διαδικτύου. Αν συμβεί ο εκφοβισμός είναι μεγάλης σημασίας να καθησυχαστεί το παιδί πως δε φταίει αυτό. Να αναφέρουν οι γονείς συγκεκριμένα περιστατικά, στο δάσκαλο ή στον υπεύθυνο καθηγητή της τάξης και να συνεργαστούν μαζί του. Αν το παιδί το χρειαστεί, είναι σημαντικό να ζητηθεί ψυχολογική στήριξη από κατάλληλο επαγγελματία. Σε καμία περίπτωση να μην γίνουν αποδεχτές οι αφορμές που χρησιμοποιεί ο εκφοβιστής ως δικαιολογημένες. Αν για παράδειγμα κοροϊδεύει το παιδί επειδή φορά γυαλιά, το να του φορέσουν οι γονείς φακούς επαφής, έμμεσα δικαιολογεί τον εκφοβιστή και αποφεύγει την ουσία του προβλήματος: την επιθετική τάση του παιδιού-εκφοβιστή.

Ωστόσο, αν το παιδί αρνείται επίμονα να πάει σχολείο, επειδή φοβάται, δεν θα ήταν καλό να πιεστεί σε αυτή την κατεύθυνση. Αυτό απλώς θα επιδεινώσει την ψυχική του κατάσταση. Ο γονιός μπορεί να ζητήσει την κατανόηση του σχολείου, προσκομίζοντας πιθανώς κάποια έγγραφα από τον ψυχολόγο που παρακολουθεί το παιδί, καθώς αναζητεί στήριξη ή μελετά την περίπτωση αλλαγής σχολείου. Στο μεσοδιάστημα αυτό είναι επιθυμητό να απασχολείται το παιδί με άλλες ομαδικές δραστηριότητες (αθλητισμό, προσκοπισμό, καλλιτεχνικά κλπ.), όπου θα έχει την ευκαιρία να κάνει νέους φίλους και να νιώσει ασφαλές.

   Tι χρειάζεται να κάνουν οι γονείς του παιδιού-νταή (bully)

Από την άλλη πλευρά, οι γονείς του παιδιού-εκφοβιστή οφείλουν να σταματήσουν το παιδί τους αμέσως μόλις παρατηρήσουν την επιθετική του συμπεριφορά. Το “μυστικό” βρίσκεται στην εφαρμογή σταθερών ορίων με συνέπεια. Επίσης, να συζητούν με το παιδί για το τι μπορεί να του συμβαίνει (αν υπάρχει κάτι που το απασχολεί ή το στεναχωρεί). Είναι σημαντικό να εξηγηθεί πως η συμπεριφορά αυτή δεν είναι αποδεκτή, γιατί το αντίκτυπο που έχει στα άλλα παιδιά είναι πολύ σοβαρό. Ταυτόχρονα, πρέπει να αποθαρρύνονται τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας από το να παρουσιάζουν εκφοβιστικές συμπεριφορές. Οι γονείς μπορούν να μάθουν στο παιδί τους τεχνικές χαλάρωσης και πιο υγιείς τρόπους επίλυσης συγκρούσεων. Εξίσου σημαντική είναι και η συνεργασία με το δάσκαλο ή τον υπεύθυνο καθηγητή της τάξης και η επικοινωνία με τους γονείς του παιδιού-θύματος, προκείμενου να τους διαβεβαιώσουν ότι μεριμνούν επί του θέματος. Για να μάθει, όμως, το παιδί στην πράξη ποιες συμπεριφορές είναι οι κατάλληλες, είναι ωφέλιμο να επαινείται και να ενισχύεται κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιά. Αν το παιδί εκφοβίζει επειδή είναι απομονωμένο, οι γονείς μπορούν να του δώσουν πρωτοβουλίες και ευθύνες και να το εντάξουν σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως στον εθελοντισμό. Αν, παρόλα αυτά, το παιδί συνεχίζει επίμονα να εκφοβίζει, ίσως θα είναι χρήσιμη μια ψυχοθεραπευτική βοήθεια.

      O ρόλος των παιδιών-παρατηρητών

Μία ακόμη παράμετρος στο θέμα του σχολικού εκφοβισμού είναι οι λεγόμενοι παρατηρητές ή μάρτυρες ή παριστάμενοι (στην βιβλιογραφία χρησιμοποιούνται και οι τρεις όροι ισότιμα). Στον όρο παριστάμενοι περιλαμβάνονται όλοι οι μαθητές οι οποίοι δεν είναι εκφοβιστές ή αποδέκτες του εκφοβισμού, αλλά γνωρίζουν ότι συμβαίνει στο σχολείο τους. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, ο ρόλος των μαρτύρων είναι καθοριστικός για το σπάσιμο του κύκλου του σχολικού εκφοβισμού. Οι παρατηρητές συνήθως διακρίνονται σε πέντε τύπους:

α) πιστός ακόλουθος (παίζει ενεργό ρόλο στον εκφοβισμό, αλλά δεν είναι αυτός που το ξεκινάει)

β) υποστηρικτής ή παθητικός εκφοβιστής (υποστηρίζει τον εκφοβισμό, αλλά δεν παίζει ενεργό ρόλο)

γ) παθητικός υποστηρικτής ή πιθανός εκφοβιστής (του αρέσει ο εκφοβισμός, αλλά δεν δηλώνει την υποστήριξή του ανοιχτά)

δ) μη-εμπλεκόμενος παρατηρητής (δεν παίρνει το μέρος κανενός και είναι απαθής στην κατάσταση) και

ε) πιθανός υποστηρικτής (απεχθάνεται τον εκφοβισμό και πιστεύει ότι όφειλε να βοηθήσει, αλλά δεν το κάνει).

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι παρατηρητές δεν παρεμβαίνουν όταν συμβαίνει κάποιο περιστατικό εκφοβισμού για τρεις λόγους:

1) πλουραλιστική άγνοια (ο παρατηρητής κοιτάει να δει πως θα αντιδράσουν οι άλλοι. Εάν κανείς δεν αντιδράσει, τότε η κατάσταση ερμηνεύεται ως ακίνδυνη και δε δίδεται βοήθεια)

2) αναστολή λόγω θεατών (οι άνθρωποι δεν θέλουν να γελοιοποιούνται δημοσίως από υπερβολικές αντιδράσεις σε καταστάσεις φαινομενικά ασφαλείς. Πιστεύουν ότι οι άλλοι παριστάμενοι είναι πιο αρμόδιοι να παρέμβουν και ότι η παρέμβασή τους θα είναι ανώφελη. Ή φοβούνται την προσβολή από άλλους πιο αρμόδιους και την κατηγορία για πιθανή επιζήμια βοήθεια) και

3) διάχυση ευθύνης (όταν είναι άλλα άτομα παρόντα, οι παριστάμενοι πιστεύουν ότι κάποιοι άλλοι θα βοηθήσουν). Εντούτοις, είναι σημαντικό οι παριστάμενοι να κατανοήσουν ότι και οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους. Με την μη παρέμβαση ενισχύουν την διατήρηση του φαινομένου του εκφοβισμού.

       Είναι χρέος μας να παρέχουμε στα παιδιά ένα ασφαλές σχολικό περιβάλλον με ίσες ευκαιρίες για όλους και με σεβασμό στην διαφορετικότητα και στις ιδιαίτερες ανάγκες του καθενός.

                                                                                                     Μαριάνθη Σπουργίτη Ψυχολόγος

 

 

     Φιλικές σχέσεις και επικοινωνία στους εφήβους

 

     Οι φιλικές σχέσεις και η έννοια της φιλίας αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στη ζωή των εφήβων, επηρεάζοντας πολύπλευρα την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα συντελούν στην ομαλή προσαρμογή τους στην ενήλικη ζωή. Οι έφηβοι συναναστρέφονται καθημερινά με συνομηλίκους στο πλαίσιο του σχολείου, του φροντιστηρίου και της γειτονιάς, μοιράζονται κοινές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, και μέσω αυτής της διαδικασίας διαμορφώνουν τελικά τις φιλίες τους. Μέσα από τη συναναστροφή και την επικοινωνία με φίλους, οι έφηβοι έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να ανταλλάξουν και να διαμορφώσουν απόψεις, καθώς επίσης και να καλύψουν βασικές συναισθηματικές τους ανάγκες, όπως για παράδειγμα η συναισθηματική στήριξη και η κοινωνική αποδοχή. Η ύπαρξη μίας τουλάχιστον στενής φιλικής σχέσης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προστατευτικούς παράγοντες για την ψυχοκοινωνική υγεία των εφήβων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ικανοποίηση από τη ζωή, την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, την κοινωνική και συναισθηματική μάθηση, καθώς και τη σχολική προσαρμογή, ενώ επιπλέον συνδέεται με την απουσία ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Έφηβοι που είναι απομονωμένοι και δεν έχουν παρέες είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν συμπτώματα καταθλιπτικής διαταραχής, να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και να γίνουν θύματα οποιασδήποτε μορφής κακομεταχείρισης ή βίας από συνομηλίκους τους. Οι φιλικές σχέσεις βασίζονται στη συχνή συναναστροφή και την επικοινωνία. Συγκριτικά με το παρελθόν, οι έφηβοι στις μέρες μας χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την τεχνολογία για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Τα κινητά τηλέφωνα και οι διάφορες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης στο ίντερνετ (π.χ. Facebook, MSN, Skype) διευκολύνουν τη συχνή επικοινωνία των εφήβων μεταξύ τους. Αν και η χρήση της τεχνολογίας προάγει την κοινωνικοποίηση, η αλόγιστη χρήση της ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις όπως χαμηλή σχολική επίδοση, επιβάρυνση της υγείας (π.χ. μυοσκελετικοί πόνοι, παχυσαρκία), διαταραχές στον ύπνο, καθώς και αύξηση αισθημάτων μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης.

                                                  

Πηγές: α) efiveia.gr (άρθρα και σκέψεις)
β) Ορίζοντας γνώσης ,προβληματισμοί.

           

  Η αντιμετώπιση της παρέας των εφήβων από τους γονείς

Ο έφηβος ενώ δείχνει να μην τον ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων, στην ουσία δίνει μεγάλη σημασία σε αυτή. Όταν απορρίπτεται από τον γονιό, για θέματα εμφάνισης, συνέπειας, και συμπεριφοράς γενικότερα, ανατρέχει στην ομάδα των φίλων για να έχει την αποδοχή τους. Είναι πολύ σημαντικό για έναν έφηβο να είναι αποδεκτός από μια ομάδα συνομηλίκων. Για αυτό το λόγο, ακολουθεί τις συνήθειες της ομάδας. Είναι ανάγκη του εφήβου να έχει φίλους, με τους οποίους μοιράζεται τους ίδιους προβληματισμούς, τις ίδιες πεποιθήσεις και αναπτύσσει τις ίδιες συμπεριφορές. Η επιδοκιμασία από τους φίλους είναι πολύ σημαντική για τους έφηβους και επηρεάζει την αυτοεκτίμηση τους.
Επίσης, ο έφηβος θέλει να τολμήσει νέα πράγματα αλλά φοβάται να το κάνει μόνος του. Για αυτό το λόγο έχει την ανάγκη της παρέας. Επομένως, έρχεται και ο ίδιος σε σύγκρουση με τον εαυτό του καθώς από τη μία, νομίζει ότι μπορεί να κάνει τα πάντα μόνος του αλλά από την άλλη δεν μπορεί και χρειάζεται την υποστήριξη της ομάδας.
Έτσι η παρέα δίνει την ευκαιρία στον έφηβο να λύσει τα δεσμά που τον κρατούν δεμένο με την οικογένεια. Δεν πρέπει όμως να νομίζουν οι γονείς ότι η επιθυμία του είναι να δραπετεύσει από το σπίτι, αλλά να γνωρίσει τον έξω κόσμο παρέα με φίλους για να αποφύγει τις κακοτοπιές και να αντιμετωπίσει τους κινδύνους. Η πραγματική ευτυχία για τον έφηβο ξεκινά και τελειώνει με τους φίλους. Οι γονείς βλέποντας το παιδί τους να έχει την τάση «φυγής» από την οικογενειακή φροντίδα νιώθουν φόβο και άγχος για όλους του κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο έφηβος. Υπάρχει επίσης φόβος μην χάσουν τον έλεγχο του παιδιού.
Αυτός ο φόβος οδηγεί συχνά σε συγκρούσεις και σε έλλειψη εμπιστοσύνης. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς σχετικά με τους φίλους και την παρέα ώστε να μειώσουν τον φόβο που νιώθουν και να εμπιστευτούν ξανά το παιδί τους; Ένα πρώτο βήμα είναι να γνωρίζουν ατομικά τους φίλους του παιδιού. Να μιλήσουν μαζί τους, να μάθουν για τα ενδιαφέροντά τους , να τους συγχαρούν για τις επιτυχίες τους. Όλα αυτά πρέπει να γίνονται με διακριτικό τρόπο και όχι με τη μορφή της ανάκρισης. Ο έφηβος που νιώθει ότι οι γονείς του ανακρίνουν το φίλο θα νιώσει ντροπή και θυμό. Καλό είναι να προτρέπουν τον έφηβο να κάνει παρέα με τους φίλους του το Σαββατοκύριακο. Πλέον δεν μπορούν να τον πιέσουν να παρευρεθεί σε οικογενειακές στιγμές αν ο ίδιος δεν θέλει. Η παρέα με τους φίλους είναι κάτι πιο χαλαρό και βοηθά την αποσυμπίεση της εβδομάδας. Οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι το παιδί διαλέγει την παρέα που θα μπει και όχι η παρέα. Έτσι αν διαπιστώσουν ότι το παιδί είναι μέλος μιας ομάδας που κάνει βίαια πράγματα ή καταχρήσεις καλό είναι να αναρωτηθούν για ποιο λόγο το παιδί θέλησε να μπει σε αυτή την ομάδα.
Τέλος, είναι καλό να θυμούνται οι γονείς ότι άλλο είναι ο έφηβος να μοιράζεται τα μυστικά με τους φίλους του και άλλο είναι να κρατάει τους φίλους κρυφούς. Αν ο έφηβος δεν μιλάει ποτέ για τους φίλους του, δεν λέει με ποιον μιλάει στο τηλέφωνο, αποφεύγει να γνωρίσουν οι γονείς τους φίλους του, τότε ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά ότι οι γονείς του δεν θα ενέκριναν την συγκεκριμένη παρέα. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς πρέπει να διερευνήσουν τι ακριβώς συμβαίνει με τη συγκεκριμένη παρέα και με τον ίδιο τον έφηβο. Οι φίλιες στην εφηβική ηλικία είναι απαραίτητες για την κοινωνικοποίηση του εφήβου και τον δρόμο προς την ενηλικίωση. Οι παρέες μας δίνουν την ευκαιρία να αξιολογούμε τις καταστάσεις σωστά και να διαλέγουμε τι μας ταιριάζει και τι όχι. Ο ρόλος των γονέων είναι υποστηρικτικός σε αυτή την προσπάθεια του εφήβου. Και ας μην ξεχνάμε ότι μπορεί από την περίοδο της εφηβείας, ο νέος να αποκτήσει γερές φιλίες που θα τον ακολουθούν μια ζωή.
Βασιλική Τσούτσου Ψυχολόγος, M.Sc. Παιδαγωγική Ψυχολογία

 

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Αναμφίβολα οι περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί έχουμε χρησιμοποιήσει ανταμοιβές και τιμωρία, είτε μεθοδικά είτε περιστασιακά, ως μέσο διαπαιδαγώγησης των παιδιών μας. Περισσότερο μάλιστα κατά την περίοδο της εφηβείας όπου δημιουργείται η μεγαλύτερη ένταση στις σχέσεις στην οικογένεια και στο σχολείο .

   Παρόλα αυτά, όμως, πολλές φορές δεν έχουμε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και οι εντάσεις συνεχίζονται, φτάνοντας σε απόγνωση γονείς και εφήβους. Αναρωτιόμαστε λοιπόν: Ποιός φταίει; Τι φταίει; Τι δεν κάναμε σωστό; Τι θα έπρεπε να κάνουμε; Τι θα έπρεπε να γνωρίζουμε για να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις απρόβλεπτες, δύσκολες και κάποιες φορές πρωτόγνωρες; Αντιλαμβανόμαστε ότι η απόλυτη συνταγή δεν υπάρχει. Ας σταματήσουμε να έχουμε ενοχές όσοι περάσαμε δύσκολα, διότι εάν υπήρχε η «συνταγή της εφηβείας» το θέμα θα ήταν ήδη ανύπαρκτο. Οι ανταμοιβές και τιμωρίες τοποθετούνται στον κοινωνικό παράγοντα αντιμετώπισης των εφήβων. Πρωτίστως, οφείλουμε να συλλογιστούμε τι εννοούμε με ανταμοιβές και τιμωρίες. Ποιά είναι η συνειδητή μας ερμηνεία και κατά πόσο την εφαρμόζουμε από επιλογή μας, από συναισθηματική φόρτιση, επειδή έτσι μάθαμε ή από άλλη περίσταση.

     Οι ανταμοιβές και τιμωρίες φέρονται να είναι μία κοινή μέθοδος ελέγχου και παρακίνησης συμπεριφοράς στην οικογένεια και στο σχολείο. Από την άλλη, η συμπεριφορά των εφήβων, όπως και κάθε ανθρώπου, συχνά οδηγείται από την επιθυμία απόκτησης θετικών εκβάσεων και αποφυγής αρνητικών συνεπειών.

Έτσι, ο έφηβος δικαιολογημένα έλκεται από συμπεριφορές που τον ανταμείβουν και παραμελεί συμπεριφορές όπου εκλείπει η ανταμοιβή. Παρομοίως, επιθυμεί να αποφύγει δυσάρεστες για τον ίδιο καταστάσεις και κατ’ επέκταση έλκεται από συμπεριφορές από τις οποίες απουσιάζει η τιμωρία. Όμως, είναι αδύνατον να ανταμείβεται κάθε ορθή συμπεριφορά του εφήβου. Είναι επίσης μέγιστο λάθος να συνηθίζει να αναμένει ανταμοιβή για να πράξει τη σωστή συμπεριφορά. H αποφυγή, δε, της τιμωρίας από τον έφηβο, μπορεί να τον οδηγήσει σε εντελώς λανθασμένες και ακραίες συμπεριφορές, όπως το ψέμα ή τη φυγή από το σπίτι και σχολείο, με διάφορες συνεπακόλουθες αρνητικές συνέπειες.

   H επιβράβευση έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι είναι αποτελεσματικότερη συγκριτικά της τιμωρίας, των απειλών και ανταμοιβών. Οι περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί συμφωνούμε ότι είναι προτιμητέα της τιμωρίας. Ας αναλογιστούμε, όμως, γιατί στην πράξη λειτουργούμε διαφορετικά. Ίσως γιατί η εσωτερική μας πίστη προς την τιμωρία είναι ισχυρότερη, ή ελλείψει αυτοελέγχου, ο θυμός μας που προκαλείται από απρεπή εφηβική συμπεριφορά, παρορμητικά μας οδηγεί προς την τιμωρία.

H επιβράβευση πρέπει να συνοδεύεται με ενθάρρυνση, καθοδήγηση προς σωστές επιλογές, αποδοχή, έπαινο, αναγνώριση, την διασάφηση, δίχως απειλές και την αυτοεπίγνωση ότι τελικά οι ίδιοι οι έφηβοι θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της όποιας απειθαρχίας τους. H υλική επιβράβευση πρέπει να αποφεύγεται συστηματικά, γιατί τις περισσότερες φορές φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.

   Αντί της τιμωρίας, οι έφηβοι χρειάζεται να κατανοήσουν τους λόγους και τις αιτίες για τις οποίες πρέπει να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους. Άλλωστε η ζωή έχει αποδείξει ότι καμία σωματική ή ψυχολογικά ταπεινωτική τιμωρία δεν μπορεί να επιβάλλει σεβασμό και πειθαρχία στους εφήβους.

.

Λέμε ΝΑΙ στην ενσυνείδητη πειθαρχία και ΟΧΙ στην τιμωρία.

Λέμε ΝΑΙ στην εσωτερική επιβράβευση και OXI στις ανταμοιβές.

•           Γιατί η πειθαρχία εκπαιδεύει και η τιμωρία ταπεινώνει.

•           Γιατί η επιβράβευση κτίζει σχέσεις και οι ανταμοιβές συναλλαγές.

•           Γιατί σημαντικές ανάγκες κάθε ανθρώπου, μικρού ή μεγάλου, είναι η αναγνώριση, η αποδοχή, η αγάπη και ο σεβασμός.

   H συστηματική μείωση της εξάρτησής μας από το σύστημα τιμωρίας και ανταμοιβών αυξάνει τις πιθανότητες εποικοδομητικής συνεννόησης με τους εφήβους. H αντιμετώπιση των εφήβων οφείλει να εστιάζεται στην γνωστική, επεξηγηματική προσέγγιση εσωτερικών κινήτρων που δίνουν έμφαση στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη σωστών κοινωνικών συμπεριφορών.

   Κίνητρα όπως πραγματικό ενδιαφέρον, συμβολή, στοργή, σεβασμός, ενδυνάμωση λύσεων διαφωνιών και γραπτή συμφωνημένη δέσμευση συμπεριφορών και συνεπειών δίνουν την ευκαιρία στους εφήβους να αξιολογήσουν και να διαχειριστούν οι ίδιοι σωστά τις συμπεριφορές τους. H επίγνωση σκέψεων, συναισθημάτων, πράξεων, και συνεπειών θεμελιώνει την υγιή κοινωνικό-συναισθηματική ανάπτυξη τους.

           Έτσι, γονείς και εκπαιδευτικοί, σταθερά και μεθοδικά, θα προχωράμε προς τον βασικό μας στόχο, δηλαδή την αβίαστη ανάπτυξη της προσωπικότητας, την κοινωνικοποίηση, την γνωστική ανάπτυξη και την ακαδημαϊκή πρόοδο των εφήβων μας.

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ

 

 

Η στάση των γονέων στην εφηβεία ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ & ΠΑΙΔΙ

 Πως συνηθίζουν να φέρονται οι γονείς αυτή την περίοδο στον έφηβο:

- Συμπεριφέρονται στον έφηβο με διπλό μήνυμα. Από τη μία του φέρονται σαν να είναι παιδί και τον καθοδηγούν, υποδεικνύοντας του τι να κάνει και από την άλλη σαν ενήλικα περιμένοντας να είναι υπεύθυνος από τη μία στιγμή στην άλλη. Ο έφηβος μπαίνει σε ένα δίλημμα και μην ξέροντας πως να φερθεί, νιώθει περισσότερο αγχωμένος από πριν.

- Οι γονείς, χωρίς να ξέρουν πως να διαχειριστούν τις αλλαγές της συμπεριφοράς του εφήβου, θέλουν να αποκτήσουν τον έλεγχο. Για να το κάνουν αυτό, συνηθίζουν να φωνάζουν, να επικρίνουν και να προστάζουν τον έφηβο. Αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς είναι η αύξηση των εντάσεων μεταξύ γονέων και εφήβων.

- Πριν την εφηβεία οι γονείς διαχειρίζονταν το παιδί με περισσότερη ευκολία. Ως δορυφόρος που κινείτο γύρω από την ασφάλεια των γονέων, ήξεραν πως να το καθοδηγήσουν. Τώρα, νιώθουν περισσότερο ένοχοι που δεν μπορούν να έχουν τον έλεγχο και προσπαθώντας να γίνουν οι τέλειοι γονείς για το παιδί τους, αλλά και για τη δική τους υστεροφημία, καταλήγουν να υιοθετούν ακραίες στάσεις αλλά και πολύ διφορούμενες.

- Οι γονείς που δεν έχουν εκπληρώσει τις δικές τους προσδοκίες, βλέπουν τον έφηβο σαν όχημα για την επίτευξη αυτών. Όνειρα δικά τους, στόχους που είχαν βάλει και δεν τους τήρησαν, θέλουν να τους εκπληρώσει το παιδί τους. Κάνουν τα πάντα προκειμένου να δώσουν στο παιδί τους τα εφόδια για να επιτύχει αυτούς τους στόχους και το φορτώνουν ευθύνες που στην ουσία είναι δικές τους. Αν δεν επιτευχθεί ο στόχος, έχει αποτύχει το παιδί, αν πετύχει, καρπώνονται υποσυνείδητα την επιτυχία.

- Ο έφηβος δημιουργεί τις δικές του φιλίες αυτή την περίοδο. Οι παρέες του είναι μικρές κοινωνίες που έχουν τους δικούς τους κώδικες επικοινωνίας. Για αυτό κάθε προσπάθεια που κάνουν οι γονείς να γίνουν φίλοι με τον έφηβο, πέφτουν στο κενό. Προτροπές τύπου " πες τα όλα στον πατέρα σου, που είναι φίλος σου" δεν πιάνουν στον έφηβο. Αντιθέτως, τον υποψιάζουν και τον απομακρύνουν. Αποδεχθείτε το γεγονός ότι δεν μπορείτε να είστε φίλοι με τον έφηβο για να καταφέρετε να του σταθείτε ως γονιός.

- Η περίοδος της εφηβείας είναι η φάση που ο έφηβος βάζει τις βάσεις για να μπορέσει να σταθεί ανεξάρτητος στην ενηλικίωσή του. Οι γονείς που φοβούνται ότι το παιδί τους δεν θα μπορέσει να τα καταφέρει στον κόσμο των ενηλίκων, είναι εκείνοι που του πριονίζουν την αυτοπεποίθηση και τον καθιστούν εξαρτημένο από τους ίδιους. Ο έφηβος εκπαιδεύεται σε αυτή την κατάσταση, βολεύεται και παραμένει αγκιστρωμένος σε αυτούς, δυσκολευόμενος να τα καταφέρει στις συνομήλικες σχέσεις.

- Η ελληνική οικογένεια, διακατέχεται από το στερεότυπο της κλειστής κοινωνίας. Το παιδί μένει με την οικογένεια ώσπου να παντρευτεί και μετά μπορεί να φύγει από το σπίτι για να πάει σε άλλη οικογένεια, τις περισσότερες φορές όχι και πολύ μακριά από την οικογένεια. Σε αυτή την ειδική περίοδο που βρισκόμαστε, οι έφηβοι ίσως χρειαστεί να φύγουν στο εξωτερικό να σπουδάσουν και να κάτσουν εκεί να δουλέψουν. Οι γονείς γενικότερα χρειάζεται να είναι προετοιμασμένοι για αλλαγές στο πρόγραμμά τους αναφορικά με την ακαδημαϊκή πορεία των εφήβων αλλά και την μελλοντική τους επαγγελματική αποκατάσταση, που πλέον συμπεριλαμβάνει και το εξωτερικό.

- Φυσικά κάθε εφηβεία είναι διαφορετική. Τώρα όμως, όχι μόνο η εφηβεία είναι διαφορετική αλλά και όλη η κατάσταση που βιώνουν οι γονείς. Καλούνται να διαχειριστούν προσωπικές και κοινωνικές αλλαγές μαζί με την ιδιαίτερη εφηβεία των παιδιών τους. Ζορίζονται περισσότεροι από όσο περίμεναν και για αυτό η αντίδρασή τους είναι πιο άμεση σε πολλά πράγματα. Απαιτούν από τον έφηβο τη συνεργασία του σε πολλά θέματα και όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται, δημιουργούνται προστριβές.

Οι "ιδανικοί γονείς"

Ο ρόλος των γονιών, δεν είναι εύκολος. Κανείς δεν έχει γεννηθεί γονιός και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι γνωρίζει τα πάντα. Οι γονείς οφείλουν να αποενοχοποιηθούν για να μπορέσουν να σταθούν στον έφηβο. Σε αυτή την ιδιαίτερη φάση που βιώνουν, η κατεύθυνση είναι η συναισθηματική ακοή προς τον έφηβο. Να ακούσουν δηλαδή τον έφηβο με υπομονή, κατανόηση και συναίσθηση όλης της κατάστασης που βιώνει με άξονα το θέμα που φέρνει. Εξετάζοντας την ουσία του θέματος και όχι μόνο την ύπαρξή του, θα μπορέσουν και εκείνοι να αντιληφθούν περισσότερα, κοιτάζοντας πίσω από το προφανές και νιώθοντας την αγωνία του εφήβου.

Ο έφηβος θέλει να ακουστεί, θέλει να μοιραστεί ανησυχίες και σκέψεις για το αύριο, αναζητά να απευθυνθεί σε άτομα με κύρος που θα του εμπνέουν εμπιστοσύνη και θα αποτελέσουν τα πρότυπά του, για το παρόν και το μέλλον. Ας είναι οι γονείς του αυτοί που θα τον ακούσουν. Οφείλουν να είναι αυτοί. Οφείλουν να είναι δίπλα του και να τον στηρίζουν. Όπως οφείλουν και οι ίδιοι, να φροντίσουν τον εαυτό τους, τη σχέση τους και τον σύντροφό τους για να μπορέσουν να φροντίσουν και τους γύρω τους.

Οι γονείς, που συνδυάζουν την έκφραση της στοργής, την ενθάρρυνση της αυτονομίας και της αυτάρκειας του παιδιού και απαιτούν από το παιδί τους μία ώριμη και υπεύθυνη συμπεριφορά, βρίσκονται πιο κοντά στην επίτευξη της ολοκλήρωσης του ρόλου τους. Χαρακτηριστικά, μπορεί να λεχθεί ότι το να γίνει κάποιος γονέας είναι εύκολο, το να είναι όμως γονέας είναι δύσκολο. Για αυτό κάθε προσπάθεια που κάνουν οι γονείς για μία ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή, είναι επιβεβλημένη γιατί από τη συμπεριφορά τους, δεν εξαρτάται μόνο το είδος των ενηλίκων που θα γίνουν τα παιδιά τους αλλά και το είδος των γονιών που θα έχει η επόμενη γενιά.

Χάρης Πίσχος, Ψυχολόγος - Υπαρξιακός Συστημικός Ψυχοθεραπευτής

 

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ  ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

  Η   εφηβεία   είναι   μια   περίοδος   που   χαρακτηρίζεται   από  ραγδαίες   αλλαγές   (σωματικές,   ψυχολογικές).   Η εφηβεία χωρίζει το παιδί από τον ενήλικα. Μερικοί επιστήμονες θεωρούν ότι η εφηβεία αποτελεί περίοδο   προπαρασκευής, ωρίμανσης   για   να μπορέσουν οι   έφηβοι   να αντιμετωπίσουν τις καινούργιες υποχρεώσεις. Η εφηβεία ξεκινά βαθμιαία στην ηλικία των δέκα με δώδεκα ετών στα κορίτσια, ενώ στα αγόρια ξεκινά στην   ηλικία των δώδεκα   με δεκατεσσάρων. Σε πολλές χώρες η εφηβεία ξεκίνα πιο νωρίς. Αυτό μάλλον συμβαίνει επειδή έχει βελτιωθεί κατά πολύ η διατροφή των νέων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς ότι υπάρχουν διακυμάνσεις όχι μόνο στην ηλικία έναρξης της εφηβείας αλλά και στην ταχύτητα με την οποία συμβαίνουν οι μεταβολές από παιδί σε παιδί.
Οι αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία οφείλονται σε ορμονικές αλλαγές οι οποίες ξεκινούν μερικά χρόνια πριν η εφηβεία γίνει εμφανής. Για αυτό τα παιδιά – έφηβοι μπορεί να έχουν σκαμπανεβάσματα της συμπεριφοράς, της ψυχολογικής κατάστασης πολύ πριν μπουν πραγματικά στην εφηβεία.
Εφηβεία – Σωματικές αλλαγές 
Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από σωματικές αλλαγές οι οποίες συμβαίνουν υπό την επίδραση των ορμονών (οιστραδιόλης στα κορίτσια, τεστοστερόνης στα αγόρια). Ή εφηβεία χαρακτηρίζεται από ραγδαία αύξηση ύψους σε αμφότερα τα φύλα (αγόρι, κορίτσι). Αποκτούν τρίχωση ο χώρος του εφηβαίου – μασχάλες. Μπορεί ακόμη να παρατηρηθεί ακμή. Στα κορίτσια παρατηρείται ανάπτυξη του στήθους και   ξεκινά η   έμμηνος ρήση. Στα αγόρια   παρατηρείται τριχοφυΐα στο πρόσωπο, αύξηση του μεγέθους των γεννητικών οργάνων, η φωνή σπάει και αποκτά την   βραχνάδα   της   αντρικής φωνής. Ακόμη   τα   αγόρια   έχουν νυχτερινές εκσπερματίσεις (ονειρώξεις).
Εφηβεία – Ψυχολογικές αλλαγές

Οι σωματικές αλλαγές   της   εφηβείας   προκαλούν κάποιο   φόβο, αβεβαιότητα   στους εφήβους. Οι καλά πληροφορημένοι έφηβοι για αυτές τις αλλαγές νιώθουν περηφάνια που μεταβαίνουν από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή. Εντούτοις νιώθουν αβεβαιότητα για την καινούργια θέση στην οικογένεια ή στην κοινωνία.
Η διάθεση, η ζωή των εφήβων γενικότερα συχνά παρουσιάζει διακυμάνσεις – αμφιταλαντεύσεις.  Ο ρυθμός ανάπτυξης των δύο φύλων αλλά και μεταξύ εφήβων του ιδίου φύλου είναι διαφορετικός. Γι αυτό   συχνά   κάποιος έφηβος, ο   οποίος πιθανό να   είναι   λίγο πίσω σε   σχέση   με   ένα άλλο έφηβο   ανησυχεί / αναστατώνεται ότι   οι άλλοι γύρω μεγαλώνουν   ενώ ο ίδιος μένει στάσιμος. 
Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από ορμονικές διακυμάνσεις οι οποίες προκαλούν επίσης έντονα ή ευμετάβλητα συναισθήματα. Σε συνδυασμό με τις ορμονικές αλλαγές ο έφηβος προσπαθεί να βρει τη δική του ταυτότητα καθώς αλλάζει ο εαυτός του. Η περίοδος αυτή συχνά χαρακτηρίζεται από χαμηλή   αυτοεκτίμηση. Με   τη   διανοητική   ωρίμανση   ο   έφηβος   αποκτά   ικανότητα   να αναλύει, ελέγχει πιο αφηρημένες έννοιες. Έτσι μπορεί να απορροφηθεί με τις ώρες σε αφηρημένες σκέψεις ή διανοητικά παιχνίδια. Οι έφηβοι έχουν αυξημένες πιθανότητες να ταλαιπωρούνται από ασθένειες όπως ανορεξία, βουλιμία ή κατάθλιψη. Οι έφηβοι περνούν στάδια αμφισβήτησης ή απομυθοποίησης   ατόμων   που   προσπαθούν να   ελέγξουν, να   επιβάλουν   κάποια   όρια   ή να επιβληθούν σε αυτούς. Έτσι έρχονται σε σύγκρουση με τους γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά καμιά φορά με την αστυνομία ή άλλες εξουσίες. Σταδιακά στρέφονται σε παρέες συνομηλίκων που θέλουν μια κοινή ταυτότητα. Ψάχνουν μαζί για νέα πρότυπα. Γι αυτό το λόγο οι έφηβοι πολύ συχνά πειραματίζονται και βρίσκονται σε πολύ ευάλωτη κατάσταση. Έτσι εύκολα παρασύρονται και μπορεί κάποιος επιτήδειος να εκμεταλλευτεί ένα έφηβο παρουσιαζόμενος ως πρότυπο ή προτείνοντας ανταλλακτικές – εύκολες λύσεις.
Οι σχέσεις των δύο φύλων στην περίοδο της εφηβείας χαρακτηρίζεται από πειραματισμούς, αμφισβητήσεις, κρίσεις ταυτότητας. Τα πιο πάνω μπορεί να  αποτελούν πηγή ευχαρίστησης αλλά μπορούν να έχουν δυσάρεστες συνέπειες ως πηγή άγχους- κατάθλιψης

Εφηβεία  – Αντιμετώπιση
Η εφηβεία αποτελεί πηγή άγχους, αβεβαιότητας τόσο για τον έφηβο όσο και για τα αδέρφια, γονείς, εκπαιδευτικούς ή άλλα πρόσωπα του οικογενειακού – κοινωνικού κύκλου.
Οι αντιπαραθέσεις  στην εφηβεία είναι σχεδόν αναπόφευκτες. Γι αυτό τον λόγο πρέπει όλοι να θυμόμαστε ότι σπάνια οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πραγματικά  σοβαρά προβλήματα στην εφηβεία, όμως τα προβλήματα που πρέπει να ξεπεράσουν είναι σημαντικά για τους ίδιους. Γι αυτό πρέπει να τα επιλύουμε με σοβαρότητα, κατανόηση και ψυχραιμία.
Οι ίδιοι οι έφηβοι πρέπει να συμφωνήσουν κυρίως με τους γονείς σε βασικούς κανόνες που θα διέπουν τη ζωή τους κατά την περίοδο της εφηβείας καταλαβαίνοντας ότι η οικογένειά θέλει να τους στηρίξει σε αυτή τη δύσκολη περίοδο αλλά μπορεί να μην ξέρει πως. Οι έφηβοι πρέπει να προσπαθήσουν να διατηρήσουν την σωματική  και ψυχική  τους υγεία με σχολαστική ατομική υγιεινή, καλή διατροφή, φυσική και πνευματική άσκηση, καταπολέμηση του στρες, αποφυγή της βίας ή της παραβατικότητας.
Οι γονείς μεταξύ τους πρέπει να συμφωνήσουν να έχουν κοινή πολιτική αντιμετώπισης του εφήβου έτσι ώστε να μην παρέχουν αντικρουόμενες απόψεις στον έφηβο. Οι γονείς πρέπει να είναι προσιτοί, να μπορούν να συζητήσουν, να διαπραγματευθούν με ψυχραιμία αποφεύγοντας τις συγκρούσεις. Οι γονείς πρέπει ακόμη να δίνουν το καλό παράδειγμα όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις. Οι γονείς πρέπει να αφήνουν τον έφηβο να έχει το δικό του χώρο – χρόνο, εφόσον ο έφηβος κατανοεί ότι εξακολουθεί να είναι μέλος της οικογένειας με δικαιώματα αλλά και ευθύνες. 
Οι γονείς συχνά δυσκολεύονται να παραδεχτούν ότι το παιδί τους μεγάλωσε και μπορεί μερικά πράγματα να τα κάνει χωρίς αυτούς. Είναι πιο πιθανό ο έφηβος να περάσει την εφηβεία χωρίς σημαντικές αντιπαραθέσεις, αντιδράσεις, προβλήματα αν οι γονείς  τον αντιμετωπίζουν ως υπεύθυνο άτομο το οποίο μπορούν να εμπιστευθούν έχοντας πάντα υπόψη τους βασικούς κανόνες που συμφωνήθηκαν. Τέλος,  αν   οι έφηβοι   παρουσιάσουν προβλήματα σωματικά ή ψυχικά που οι ίδιοι ή οι γονείς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν, καλό είναι να συμβουλευτούν κάποιο παιδίατρο ή άλλο ειδικό έχοντας υπόψη ότι τα περισσότερα εφηβικά προβλήματα είναι παροδικά. Καλό είναι οι έφηβοι να ξέρουν ότι αν δεν νιώθουν άνετα να συζητήσουν τα θέματα που τους απασχολούν μπροστά στους γονείς, έχουν το δικαίωμα να δουν έναν ειδικό μόνοι ή να ζητήσουν από τους γονείς να περιμένουν έξω ενώ συζητούν κάποια ευαίσθητα θέματα.

Το άρθρο έγραψε η παιδίατρος Ειρήνη Παφίτου, και δημοσιεύθηκε στο paidiatros.com

 

Σωστές διατροφικές συνήθειες κατά την εφηβεία

 

Κατά την εφηβεία το άτομο αποκτά την ευθύνη της υγείας του και τις συνήθειες που θα ισχύσουν κατά την ενήλικο ζωή του και θα καθορίσουν την ποιότητά της. Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντική η απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη σωστή διατροφή και η παγίωση ανάλογης διατροφικής συμπεριφοράς. Η σημασία της εφαρμογής ενός υγιεινού και σωστού διατροφικού προγράμματος κατά την εφηβική ηλικία είναι μεγάλη και οι λόγοι που υπαγορεύουν την σωστή διατροφή σχετίζονται άμεσα με την υγεία του εφήβου σε ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή του.
Κατά την εφηβεία αυξάνεται ο αριθμός των λιποκυττάρων του σώματος και η εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την ηλικία αυτή συνδυάζεται με μεγαλύτερη πιθανότητα παραμονής της κατά την ενήλικο ζωή. Η παχυσαρκία (που συχνά συνοδεύεται από υπερλιπιδαιμία, υπέρταση και αντοχή στην ινσουλίνη) αποτελεί μάστιγα της εποχής μας και κύρια αιτία της καρδιαγγειακής νόσου των ενηλίκων
Μεγάλο μέρος των κακοηθειών που εμφανίζονται στον άνθρωπο σχετίζεται με τη διατροφή και η πρόληψη μπορεί να εστιαστεί σε απλούστατες διαιτητικές παρεμβάσεις όπως η αύξηση της κατανάλωσης αντιοξειδωτικών παραγόντων (βιταμινών), η έμφαση στην κατανάλωση φυτικών ινών (προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου) και η μείωση της κατανάλωσης των κορεσμένων ζωικών λιπών που έχει συσχετισθεί με τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών.
Κατά την εφηβεία αποκτάται η κορυφαία οστική μάζα και γι’ αυτό αποτελεί την ηλικία-κλειδί για την πρόληψη της οστεοπόρωσης των ενηλίκων μέσω της επαρκούς ημερήσιας πρόσληψης ασβεστίου. Η απαραίτητη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου είναι 1300mg (4 ποτήρια γάλα ή 3 ποτήρια εμπλουτισμένου με ασβέστιο γάλακτος ή ισοδύναμες μερίδες γαλακτοκομικών). Ας σημειωθεί ότι η οστεοπόρωση αποτελεί μια νόσο με σημαντική νοσηρότητα και κόστος σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Οι ανάγκες σε σίδηρο αυξάνονται κατά την εφηβεία λόγω της αύξησης του όγκου του αίματος και στα δύο φύλα, της εμφάνισης εμμηνορρυσίας στα κορίτσια και της ανάπτυξης του μυϊκού ιστού στα αγόρια. Συνιστάται ημερήσια πρόσληψη 18mg σιδήρου για τα κορίτσια και 12mg για τα αγόρια. Ο σίδηρος που περιέχεται σε τροφές φυτικής προέλευσης απορροφάται πολύ λίγο (1-5%), ενώ ο σίδηρος που περιέχεται σε κρέατα και ψάρια έχει σημαντικά μεγαλύτερο συντελεστή απορρόφησης (25%). Η βιταμίνη C αποτελεί καταλύτη για την απορρόφηση σιδήρου, ενώ ο καφές και το τσάι αναστέλλουν την απορρόφηση και πρέπει να λαμβάνονται με απόσταση τουλάχιστον μίας ώρας από τα γεύματα. Στους εφήβους που αθλούνται, οι ανάγκες σε σίδηρο είναι ακόμη μεγαλύτερες και μπορεί να χρειαστεί εξωγενής χορήγηση σιδήρου. Σήμερα η σιδηροπενική αναιμία είναι η πιο συχνά εκδηλωμένη διατροφική ανεπάρκεια στους εφήβους και των δύο φύλων.

Συμπερασματικά, η διατροφή κατά την εφηβική ηλικία πρέπει να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και σημαντικούς στόχους:
1)Παροχή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών για την επίτευξη της φυσιολογικής εφηβικής ανάπτυξης και της καθημερινής εφηβικής δραστηριότητας.
2)Πρόληψη καταστάσεων κατά την εφηβική ηλικία (σιδηροπενική αναιμία, οδοντική τερηδόνα).
3)Πρόληψη παθολογικών καταστάσεων κατά την ενήλικη ζωή (οστεοπόρωση, υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος, καρκινογένεση, παχυσαρκία).
Παρά τη μεγάλη σημασία της διατροφής κατά την εφηβική ηλικία, οι έφηβοι συνήθως δεν διατρέφονται σωστά. Δεν τρώνε πρωϊνό, καταναλώνουν ενδιάμεσα γεύματα αμφιβόλου διατροφικής αξίας (snacks), τρώνε συχνά εκτός σπιτιού πολυθερμιδικά πρόχειρα γεύματα (fastfood) και η διατροφή τους υπολείπεται σε σίδηρο, ασβέστιο και φυτικές ίνες. Μπορεί ακόμη να ακολουθήσουν επικίνδυνες δίαιτες (κορίτσια) ή να χρησιμοποιήσουν επικίνδυνα συμπληρώματα (αγόρια). Η εφηβική ηλικία χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητες που επηρεάζουν τη διατροφική συμπεριφορά. Η αναζήτηση ανεξαρτησίας, η αμφισβήτηση του τρόπου ζωής των ενηλίκων και η υπερβολική ενασχόληση με την εικόνα σώματος, αποτελούν χαρακτηριστικά της φυσιολογικής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης που δυσκολεύουν την υιοθέτηση ενός ισορροπημένου καθημερινού διαιτολογίου. Η έντονη δραστηριότητα εκτός σπιτιού και η πίεση από τους συνομηλίκους και τα ΜΜΕ, αποτελούν επιπλέον παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της παραπάνω κατάστασης.
Το γεγονός ότι οι έφηβοι αισθάνονται απόλυτα υγιείς και δεν έχουν κίνητρο για να αλλάξουν τη διατροφή τους, είναι γνωστικά προσκολλημένοι στο παρόν και δεν μπορούν να προβλέψουν τις συνέπειες στο μέλλον, οι συνήθειες είναι δύσκολο να αλλάξουν σε όλες τις ηλικίες, θεωρούν τον τρόπο διατροφής τους εύκολο και βολικό ώστε να εξυπηρετεί το βαρύ πρόγραμμά τους, καθιστά την διατροφική εκπαίδευση των εφήβων ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα.

Για να επιτύχει οποιαδήποτε παρέμβαση στην ηλικία αυτή, είναι σημαντικό να γίνονται προτάσεις, χωρίς όμως να επιβάλλονται εάν δεν υπάρχει συνεργασία από τον έφηβο. Η συμμετοχή όλης της οικογένειας στην προσπάθεια υιοθέτησης ενός ισορροπημένου διατροφικού προγράμματος είναι καθοριστικής σημασίας. Στα αρχικά στάδια απαιτείται συνεχής υποστήριξη και ενθάρρυνση, προκειμένου να σημειωθεί κάποιο, έστω και μικρό, αποτέλεσμα.
Οι βασικές συστάσεις της Ένωσης Ελλήνων Διαιτολόγων για την ηλικία αυτή είναι:
• Να μην παραλείπονται κύρια γεύματα
• Το πρωινό είναι από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας
• Να μην καταναλώνονται μεταξύ των γευμάτων πρόχειρες τροφές. Οι πρόχειρες τροφές περιέχουν αρκετό λίπος, αλάτι και κενές θερμίδες. Γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο.
• Λιγότερα λίπη και ζάχαρη
• Κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες
• Άφθονα φρούτα και λαχανικά
• Κατανάλωση ποικιλίας τροφών καθημερινά
• Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους
• Αργό μάσημα
• Άφθονο νερό
• Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά
• Να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών
• Να αποφεύγεται το πολύ αλάτι
• Να ασκούνται καθημερινά

Ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα κατά την εφηβεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός γενικότερα ισορροπημένου τρόπου ζωής που εξασφαλίζει υγεία, καλαισθησία, ευχαρίστηση, καλές ανθρώπινες σχέσεις και μακροζωία.

 

Ελληνική Διατροφολογική Εταιρεία

Copyright © 2024 1ο Γυμνάσιο Καβάλας Rights Reserved.