Μια Εξοχη Διδασκαλία

MIA EΞΟΧΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Του Γιάννη Κενανίδη

Στην παράσταση της «Ελένης» του Ευριπίδη από τη θεατρική ομάδα του 1ου Γυμνασίου Καβάλας, ανάμεσα σε άλλα άκουσα το εξής ενδιαφέρον: «οι βάρβαροι όλοι δούλοι εξόν ο αφέντης» - δηλαδή οι μη Έλληνες όλοι δούλοι είναι, και μόνο οι αφέντες τους είναι ελεύθεροι! Ο Ευριπίδης ωστόσο παράδειγμα ελευθερίας έδωσε με το δούλο του βασιλιά Θεοκλύμενου: με κίνδυνο της ζωής του, για να εμποδίσει τον αφέντη του να πράξει το άδικο, κρατά το οπλισμένο του χέρι. «Εσύ ο δούλος τολμάς να συμβουλεύεις και να εμποδίζεις τον αφέντη σου;» ? «ναι, γιατί έχω σωστή φρόνηση!».

 

Ο Mahaatma Gandhi έλεγε: «ευτυχία δεν είναι το να έχεις πολλά πράγματα. Ευτυχία είναι να μπορείς να είσαι περήφανος για ό,τι κάνεις». Δηλαδή η ευτυχία βρίσκεται στο να πράττεις ελεύθερα ? και όταν ο άνθρωπος δρα αληθινά ελεύθερα, τότε πράττει το σωστό.

Όσοι εργάσθηκαν για την παράσταση της Ελένης, μαθητές, μαθήτριες, καθηγήτριες, δεν στόχευαν σε κανένα υλικό όφελος, κι ούτε εργάσθηκαν για ηθική αμοιβή, αλλά για την ίδια την πράξη. Γι? αυτό η παράσταση έχει αξία ? και ποιότητα.

Αν συγκρίνουμε με την Ελένη που ανέβασε ο ίδιος ο Ευριπίδης, θα βρούμε πάρα πολλά ελαττώματα. (θα ήθελα να τα ακούσω από εκείνους που υποτίθεται πως γνωρίζουν καλά από αρχαία ελληνική τραγωδία, για να φανεί το πόσο πραγματικά γνωρίζουν).

Αν όμως συγκρίνουμε με τις νεοελληνικές παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας, βρίσκω πως η παράσταση του Γυμνασίου μας τίποτε δεν ζηλεύει, αλλά μόνο ζηλεύεται. Σε ποιο άλλο ανέβασμα νεοελληνικό τραγωδίας χρησιμοποιήθηκαν τόσο επιτυχημένες ενδυμασίες και τόσο ωραίος χορός; Τα σκηνικά ήταν πολύ ωραία, και εκείνο που με εντυπωσίασε ήταν ότι η παράσταση απευθυνόταν και στην όσφρηση, όχι μόνο σε όραση και ακοή. Με την φλόγα και το θυμίαμα δημιουργήθηκε πραγματικά κατάνυξη αρχαιοελληνικής τελετουργίας. Οι κυρίες Μ. Λαβτζή και Ε. Γαραντούδη για να δημιουργήσουν τις αρχαίες ελληνικές φορεσιές και τα σκηνικά, μελέτησαν επιστημονικά βιβλία, και το πόσο κόπιασαν για να πραγματοποιηθούν όπως έπρεπε, μόνο οι ίδιες το γνωρίζουν. Αλλ? εσιδέσθε!

Με το ίδιο μεράκι έγινε η επιλογή της μουσικής, από την κ. Γαραντούδη.

Ο χορός (σε χορογραφίες της κ. Μ. Κλωνάρη), δεν έπαιζε, ζούσε τα δρώμενα ? τα κορίτσια του χορού κοίταζαν με αληθινό ενδιαφέρον τους υποκριτές, συμμετείχαν στον πόνο τους, ενώ στα εύθυμα χορικά είχαν γνήσιο χαμόγελο ? όχι για το έργο ? πουθενά δεν έδειξαν τρακ.

Οι υποκριτές, ναι, είχαν τρακ πότε πότε. Δεν γίνεται κανείς επαγγελματίας ηθοποιός με μια μαθητική παράσταση τραγωδίας. Και όμως οι περισσότεροι από τους υποκριτές έπαιξαν υπέροχα, δίνοντας άριστες εντυπώσεις.

Αν δεν διδάσκεται έτσι τραγωδία, τότε πώς διδάσκεται; Με την διάλεξη του καθηγητή μέσα στην τάξη; Την περασμένη χρονιά που διδάχθηκε (στην αίθουσα του μαθήματος) η Ιφιγένεια εν Ταύροις, πολλοί μαθητές ούτε του έργου την βασική υπόθεση δεν έμαθαν. Ένας από τους ανεξεταστέους έγραψε κάτι τέτοια: «μια κοπέλα είναι φυλακισμένη, και ένας άλλος κρατούμενος έγραψε ένα τραγούδι γι? αυτήν» (αυτά σχετικά με τη συνάντηση Ορέστη ? Ιφιγένειας).

Φέτος στις πρόβες οι μαθητές και μαθήτριες συμμετείχαν με ενθουσιασμό. Μαθήτριες σιγοτραγουδούσαν τα χορικά και μόνες τους, τους έμενε ο ρυθμός και μετά τις πρόβες. Το καθένα από τα χορικά το ονόμαζαν με τις πρώτες του λέξεις, και από τις πρόβες έμαθαν όλοι οι συμμετέχοντες τα λόγια, και των υποκριτών.

Η παράσταση δεν πήρε βραβείο στους αγώνες της Ορεστιάδας. Άλλωστε, τρίτο βραβείο δεν δόθηκε καν. Στο στρατηγό Μακρυγιάννη κάποιος έταξε παράσημο ? του απάντησε: «παράσημο δεν χρειάζομαι, γιατί έχω πολλά στο σώμα μου που μου τα δώσανε οι σφαίρες και τα σπαθιά των Τούρκων». Αν δεν έχεις μεράκι, και εκατό βραβεία να σου δίνουνε, τόση και τέτοια δουλεία δεν κάνεις.

Θα ήθελα η μη βράβευση να δώσει στους συντελεστές μια αίσθηση μη ικανοποίησης η οποία να λειτουργήσει ως κίνητρο για την όσο γίνεται ευρύτερη προβολή του έργου. Διότι είμαι πεπεισμένος ότι το έργο αυτό του Γυμνασίου μας έχει ανάγκη όχι από βραβεία αλλά από πλατιά προβολή, πολύ πλατιά.

Additional information